काठमाडौँ । चिनियाँ गिरोहले विभिन्न सामानभित्र लुकाएर एक वर्षमै दुई हजार आठ सय ३१ केजी सुन नेपालमा तस्करी गरेको निष्कर्ष प्रहरीले निकालेको छ । ‘ब्रेक सु’मा लुकाएर विमानस्थलबाट सुन तस्करी गरेको आरोपमा पक्राउ परेकामाथि थप अनुसन्धान गर्ने क्रममा एक वर्षसम्म उनीहरूले सयौँपटक सुन तस्करी गरेको विवरण प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सिआइबी)ले फेला पारेको हो ।
यसअघि सिआइबीले तीन सय ६२ केजी सुन तस्करी गरेको अभियोगसहित २९ जनाविरुद्ध गत ३१ भदौमा जिल्ला अदालत, काठमाडौंमा मुद्दा दायर गरेको थियो । जसमध्ये ६० किलो सात सय १६ ग्राम सुन बरामद भएको थियो । सो समूहले थप सुन तस्करी गरेको तथ्य विस्तृत अनुसन्धानबाट खुलेको सिआइबीका प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक (एसएसपी) दिनेश आचार्यले बताए ।
प्रहरीले चिनियाँहरूले सुन पगाल्न टोखामा बनाएको टहरासहित लाजिम्पाट, सोह्रखुट्टे, बाँसबारीलगायत घरमा स्टोर गरिएका सामानको विश्लेषण गरेको थियो । विदेशबाट आयात गरिएका ती सबै सामान सुन निकालेर राखिएका थिए । आयात गरेको सामानको विवरणका साथै कुन मेसिनमा कति सुन लुकाइएको थियो भन्ने प्राविधिक रूपमा विश्लेषण गरेर सिआइबीले दुई हजार आठ सय ३१ केजीको हिसाब निकालेको हो । यसका लागि सुन, चाँदी तथा फलामसम्बन्धी विज्ञहरूलाई समेत साथमा लिएर सिआइबीले अनुसन्धान गरेको हो ।
मेसिनभित्र लुकाएर ल्याइएको सुन विमानस्थलस्थित भन्सारको एक्सरेले पत्ता नलगाउने भएकाले यसरी एक वर्षसम्म सुन तस्करी गरेको सिआइबीका अधिकारी बताउँछन् । तस्करी गरेको धेरैजसो सुन उनीहरूले भारत पुर्याउने गरेको अनुसन्धानबाट पुष्टि भइसकेको छ । भारततर्फ सुन तस्करीमा जोडिएका धेरै व्यक्तिको पहिचान प्रहरीले पत्ता लगाउन सकेको छैन ।
नेपालको भन्सारसम्बन्धी कानुनी प्रावधानअनुसार पाँच सय डलरसम्मको सामान आयात गर्दा प्रतीतपत्र (एलसी) खोल्नुपर्दैन । तर, एउटा कम्पनीले कति पटकसम्म पाँच सय डलरसम्मको सामान प्रतीतपत्र नखोली ल्याउन पाउने भन्ने प्रस्टता छैन । सोही कानुनी अस्पष्टताको फाइदा सुन तस्करले उठाएका हुन् । उनीहरूले पाँच सय डलरसम्मको सामान पटक–पटक आयात गर्ने र त्यसभित्र सुन लुकाएर ल्याउने गर्थे ।
एलसी खोलेर सामान आयात गर्दा बैंकिङ कारोबार हुने भएकाले त्यसलाई छल्नकै लागि उनीहरूले पाँच सय डलरका सामानका नाममा सुन तस्करी गरेका हुन् ।
अर्काेतर्फ भन्सारका कर्मचारीको पनि प्रशस्त कमजोरी देखिएका छन् । भ्याटमा दर्ता भएको कम्पनीलाई मात्र भन्सारले एक्जिम कोड दिनुपर्नेमा सुन तस्करीमा मुछिएका रेडी ट्रेडलगायत कम्पनीलाई भ्याटमा दर्ता नै नभई एक्जिम कोड जारी गरेको पाइएको छ । यस विषयमा भन्सारका कर्मचारीमाथि समेत सिआइबीले थप छानबिन अघि बढाएको छ ।
